باتری موتورسیکلت

باتری موتور سیکلت

موتور سیکلت به عنوان یک وسیله حمل و نقل محبوب و کاربردی از اجزا و قطعات مختلفی تشکیل شده است که هر کدام می‌توانند ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و وظایف منحصربه‌فردی داشته باشند. این وسیله همانند انواع ماشین‌های دیگر می‌تواند دارای یک سیستم برق ویژه باشد که شامل اجزای مختلفی همچون دینام، مدارهای برقی، باتری و ... است. هرچند که تعدادی از موتور سیکلت‌ها بدون باتری هستند اما باتری موتور سیکلت می‌تواند نیروی موردنیاز برای استارت و فراهم کردن انرژی الکتریکی قسمت‌های مختلف را فراهم کند. این قطعه همچنین قادر است که برق تولید شده توسط دینام را ذخیره کند. در ادامه مطلب به بررسی کامل باتری موتور سیکلت، کاربرد و انواع آن، قیمت و نکات مهم در خرید آن پرداخته می‌شود.

باتری موتور سیکلت

موتورسیکلت برای اولین بار در تاریخ در اشتوتگارت آلمان توسط مخترعان آلمانی گوتلیب دایملر و ویلهلم مایباخ در سال ۱۸۸۵ ساخته شد و با پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های متعدد به شکل پیچیده امروزی گسترش پیدا کرد. موتورسیکلت‌های پیشرفته و مدرن امروزی همانند ماشین‌ها از سیستم‌های پیچیده برقی برخوردار هستند که انرژی موردنیاز آن‌ها توسط باتری تأمین می‌شود. باتری موتور سیکلت در اصل ذخیره کننده الکتریسیته موردنیاز موتور و سرمنشأ سیستم برقی آن است و از اجزای مختلفی همچون پوسته، درپوش باتری، در خانه باتری، قطب‌های باتری، خانه باتری، صفحه‌های مثبت، صفحه‌های منفی ، صفحه‌های عایق ، الکترولیت، شانه نگه‌دارنده صفحات، پلاک باتری، نشان‌دهنده شارژ باتری، نشان‌دهنده سطح الکترولیت و ... تشکیل شده است.

بدون وجود باتری امکان راه‌اندازی و حرکت موتور وجود ندارد. همچنین در صورت وجود سیستم‌های سوخت‌رسانی پیشرفته همچون پمپ‌بنزین و یا انژکتور آن هم بسته به نوع موتور امکان دارد سیستم جرقه‌زنی و سوخت‌رسانی با کمک برق باتری به مدار وارد گردد و بدون وجود باتری نمی‌تواند وظیفه خود را انجام دهد.

انواع باتری موتور سیکلت

به طور کلی باتری‌ها به دو دسته اصلی باتری‌های سیلد یا باتری‌های اتمی و باتری‌های غیر سیلد یا باتری‌های اسیدی تقسیم می‌شوند اما با پیشرفت تکنولوژی و علوم مختلف این دسته‌بندی‌ها گسترش یافته است و می‌توان گفت باتری موتور سیکلت شامل انواع زیر است:

باتری سلول مرطوب (اسیدی)

این باتری با نام باتری غرقابی نیز شناخته می‌شود و مایع اسید سولفوریک آن باید مرتباً بررسی شود زیرا با استفاده و شارژ مایع داخل آن به‌صورت گاز هیدروژن تبخیر می‌شود. این باطری به سادگی توسط درب پوش‌هایی که بر سطح بالایی آن قرار دارد قابل تشخیص بوده که برای باتری 12 ولت دارای 6 درب پوش می‌باشند.

باتری بدون مراقبت VRLA (اتمی)

باتری اتمی موتور سیکلت (Valve-Regulated Lead Acid) نوعی باتری سرب اسید است که محلول آن در کارخانه تنظیم شده و محصور می‌گردد. این باتری به مراقبت نیازی نداشته و هیچ دریچه‌ای ندارد و از بهترین باتری‌هایی است که می‌توان برای انواع موتور سیکلت ها استفاده کرد.

باتری‌ AGM

این باتری نیز نوعی باتری است که با باتری‌های اسیدی از این جهت متفاوت است که الکترولیت در تشک‌های شیشه‌ای نگه داشته شده، برخلاف اینکه آزادانه صفحات را آب می‌کند. الیاف شیشه‌ای بسیار نازک در یک حصیر بافته می‌شوند تا سطح آن را افزایش دهند تا مقدار کافی الکترولیت را برای طول عمر خود روی سلول‌ها نگه دارند.

باتری موتور ژله‌ای

این باتری تقریباً همان باتری VRLA است با این تفاوت که پس از تزریق اسید سولفوریک با ماده سیلیکا ژل اضافه شده و محلول به صورت نیمه جامد تبدیل می‌شود. این باتری مقاومت بیشتری در برابر ضربه و لرزش دارند.

باتری موتور برقی

باتری‌های قبلی همگی در موتورسیکلت‌های احتراق داخلی بنزینی کاربرد داشتند اما باتری موتورهای هیبریدی متفاوت هستند. این باتری‌ها علاوه بر منبع انرژی انجین، پمپ سوخت‌رسان آن‌ها هم محسوب می‌شوند و ساختاری کاملاً متفاوت دارند. در موتورسیکلت‌های تمام برقی باتری باید توان تأمین شعاع حرکتی نیز داشته باشد و قدرت خروجی و ظرفیت ذخیره‌ انرژی آن اهمیت بالایی دارد.

باتری موتور بر اساس نوع موتور

همان‌طور که گفته شد باتری‌های موتور سیکلت می‌توانند دسته‌بندی‌های متفاوتی داشته باشند و بر اساس فاکتورهای مختلفی به کار بروند. یکی از مهم‌ترین فاکتورهای استفاده از باتری، نوع موتور سیکلت است. هرکدام از انواع موتورسیکلت‌ها بسته به حجم موتور، توان و قدرت، نوع سیستم‌های برقی و ... می‌توانند نیاز برقی متفاوتی داشته باشند و طبیعتاً از باتری‌های مختلفی استفاده خواهند کرد. هر کدام از انواع موتورسیکلت‌ها می‌توانند از باتری‌هایی با ولتاژ، آمپر و ظرفیت منحصربه‌فردی استفاده کنند. به صورت کلی باتری موتور سیکلت در ولتاژهای 6 و 12 ولت تولید می‌شوند اما ممکن است که موتورسیکلت‌های خاص از باتری‌هایی با ولتاژ بالاتر نیز استفاده کنند. از نظر آمپراژ نیز باتری‌های موتور سیکلت می‌توانند از 5 تا 12 آمپر متغیر باشند هرچند که ممکن است باتری‌هایی با آمپراژ بیشتر نیز در موتورهای خاص استفاده شود.

باتری موتور بر اساس آمپراژ

میزان آمپراژ باتری از مهم‌ترین فاکتورهای دسته‌بندی آن به شمار می‌رود و در اصل نشان‌دهنده میزان ظرفیت آن بوده و قدرت باتری را نشان می‌دهد. میزان آمپراژ باتری‌های موتور سیکلت از 5 تا 12 متفاوت است اما امروزه موتورسیکلت‌های عظیمی ساخته می‌شوند که قطعاً به باتری‌هایی با آمپراژ بالاتر نیاز خواهند داشت. همان‌طور که در خرید باتری ماشین باید توجه زیادی به آمپراژ آن داشت، در انتخاب باتری موتور سیکلت نیز این فاکتور اهمیت بالایی دارد.

معرفی انواع برند باتری موتور سیکلت

باتری‌ها از مهم‌ترین قطعات وسایل نقلیه هستند و به همین دلیل شرکت‌های متعددی در سراسر جهان به تولید آن‌ها می‌پردازند. از برندهای بین‌المللی معروف می‌توان Suzuki، YUASA، VARTA، MOLL، BOSCH، Tycorun، Sail و Chaowei را نام برد. به دلیل دسترسی و خدمات پس از فروش محدود، مانند تعویض، گارانتی و تعمیر، باتری‌های خارجی در ایران اغلب دشوارتر هستند و پیدا کردن نمایندگی رسمی زمان‌بر است؛ بنابراین بسیاری از کاربران ترجیح می‌دهند برندهای ایرانی را خریداری کنند. 

باتری موتور سیکلت برند ایرانی

• باتری سیلور یکی از محصولات شرکت نیرو گستران خراسان است که در شهر مشهد تولید می‌شود. این مدل از نوع سیلد (بدون نیاز به نگهداری) بوده و در بازه ظرفیت ۳۵ تا ۲۰۰ آمپر برای کاربردهای مختلف عرضه می‌شود. دوام بالا، عملکرد مطمئن و گارانتی یک‌ساله از ویژگی‌هایی است که آن را برای خودروهای سبک و سنگین به گزینه‌ای قابل‌اعتماد تبدیل کرده است.
• باتری ولتا برای موتورسیکلت‌های ایرانی و خارجی از نوع سیلد (خشک) طراحی شده و نگهداری آسانی دارد. این باتری‌ها در ظرفیت‌های ۷ تا ۹ آمپر ساعت عرضه می‌شوند و مقاومت خوبی در برابر لرزش و شوک مسیرهای شهری دارند. با عمر مناسب و گارانتی استاندارد یک‌ساله، گزینه‌ای مطمئن و اقتصادی برای موتورسواران محسوب می‌شوند.
• پرتو باتری شرق از سال ۱۳۹۵ با هدف تولید تخصصی باتری موتورسیکلت فعالیت خود را آغاز کرده و با بهره‌گیری از فناوری ژل الکترولیت، به یکی از تولیدکنندگان پیشرو این حوزه در ایران تبدیل شده است. این شرکت با توسعه خطوط تولید و بومی‌سازی قطعات کلیدی، ظرفیت سالانه خود را به حدود ۳۸۰ هزار عدد رسانده است. باتری‌های ژل پرتو باتری شرق با دوام بالا، ایمنی بیشتر و عملکرد پایدار در شرایط مختلف، گزینه‌ای مطمئن و اقتصادی برای موتورسواران محسوب می‌شوند.

قیمت باتری موتور سیکلت

همان‌گونه که گفته شد باتری موتور سیکلت همانند باتری ماشین می‌تواند بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی دسته‌بندی شود و از تنوع بسیار زیادی برخوردار است. تنوع و تعدد بالای این قطعات باعث می‌شود که نرخ و قیمت دقیق و مشخصی برای آن وجود نداشته باشد. در کل فاکتورهایی همچون نوع باتری (اسیدی و اتمی)، نوع تکنولوژی ساخت باتری، برند و شرکت سازنده باتری، تاریخ تولید و انقضای باتری، میزان آمپراژ و ظرفیت باتری، نرخ ارز و نوسانات آن، کیفیت ساخت باتری و جنس صفحات آن، میزان ولتاژ باتری، مدت زمان گارانتی و استانداردهای تولید آن، خدمات پس از فروش و ... می‌توانند بر روی قیمت باتری موتور سیکلت تاثیر داشته باشند.

خرید باتری موتور سیکلت

باتری‌ها همانند بسیاری از قطعات دیگر ماشین‌آلات دارای یک طول عمر مشخص بوده و می‌توانند در طول زمان دچار مشکلات و ایرادات مختلفی شده و نیاز به تعویض داشته باشند. تنوع و تعدد بالای باتری‌ها در بازار باعث می‌شود که افراد برای انتخاب و خرید دچار سردرگمی و چالش‌های مختلفی شوند. برای انتخاب و خرید یک باتری مناسب برای موتور سیکلت لازم است که به نکات و فاکتورهای مختلفی توجه داشت که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:

• نوع موتور سیکلت و میزان نیازهای سیستم‌ برقی آن با توجه به آپشن ها
• نوع باتری (اسیدی یا اتمی) و کاربردهای آن
• ابعاد و اندازه باتری و میزان ظرفیت آن
• شرکت و برند تولیدکننده
• ضمانت‌نامه و مدت زمان گارانتی آن
• قیمت باتری و اعتبار و سابقه فروشگاه عرضه کننده
• توجه به تاریخ تولید باتری
• سلامت ظاهری باتری و ساختار آن
• توجه به شرایط آب و هوایی منطقه‌ای که از باتری استفاده می‌شود

جمع بندی

باتری موتورسیکلت وظیفه تأمین برق موردنیاز برای استارت، روشنایی و سیستم‌های الکتریکی را بر عهده دارد و در انواع مختلفی مانند باتری اسیدی، اتمی (سیلد) و ژلی تولید می‌شود. این باتری‌ها از نظر ولتاژ، ظرفیت، ابعاد، نوع فناوری، برند و قیمت تفاوت دارند و هنگام خرید باید متناسب با نوع موتور و شرایط استفاده انتخاب شوند. از معتبرترین برندهای فعال در ایران می‌توان به صبا باتری، نیرو گستران خراسان، پرتو باتری شرق اشاره کرد که محصولات باکیفیت و قابل‌اعتمادی را در بازار عرضه می‌کنند.